مادەیەکی مۆمی یە و جۆرێکە لە چەورییەکان ، کە پێکهاتەیەکی گرنگی خانەکانی لەشی مرۆڤە و سەرچاوەی دروستک کردنی .

1- ستیرۆید هۆرمۆنەکانە وەک{ تێستێسترۆن ، ئیسترۆجین}

2- دەردراوی زراو {کە گرنگە بۆ هەرسکردنی چەورییەکان }

3-سەرچاوەیەکی دروست کردنی ڤیتامین D یە .

ئایا کۆلیستڕۆڵ زیان بەخشە بۆ جەستە ؟

بەدڵنیاییەوە نەخێر ، بەڵکو پێکهاتەیەکی گرنگە بۆ ئەنجامدانی زیندەچالاکییەکان لە ڕێژەی ئاساییدا .

جەستەی مرۆڤ توانای بەرهەم هێنانی بڕی پێویست لە کۆلیستڕۆڵی هەیە لە جگەردا ، سەرچاوەیەکی تری کۆلیستڕۆڵ خواردنە وەک (زەردێنەی هێلکە ، گۆشت ، پەنیر ...هتد}

مەبەست لە کۆلیستڕۆڵی باش و خراپ چیە ؟

1- چەوری چڕی زۆرHDL : کە پیشی دەوترێت کۆلیسترۆڵی باش ، کە چەوری لە بەشەکانی جەستەوە دەباتەوە بۆ جگەر بۆ بەکارهێنان یان کردنەدەرەوەی.

2-چەوری چڕی کەم LDL : کە پێشی دەوترێت کۆلیسترۆڵی خراب ،کە بەرپرسە لە گواستنەوە چەوری هەرسکراو بۆ بەشەکانی لەش و لە ئەگەری زۆربوونیدا لە بۆری خوینەکاندا دەنیشێت و ئاستەنگ بۆ هاتووچۆی خوێن دروست دەکات .

4-چەوری چڕی زۆر نزم VLDL : پێشی دەڵێن کۆلیسترۆڵی خراپ

5-چەوری سیانی TG : بەرزی لەمیشدا هۆکارە بۆ گیرانی بۆرییەکانی خوێن .

{مەبەست لە کۆلیسترۆڵی گشتی کۆکراوەی ڕێژەی هەردوو LDL و HDL ە}

بەرزی کۆلیستڕۆڵ چیە ؟

زیاد بوونی ڕێژەی کۆلیسترۆڵە لە ڕێژەی ئاسایی کە بە گشتی نیشانەیەکی دیاری کراوی نیە ، بە پشکنینی خوێن دیاری دەکرێت و وا باشترە کەسێکی گەنج 5 ساڵ جارێک و ئەوانەی سەرو 45 ساڵن ساڵی جارێک پشکنین بکەن بەتایبەت ئەو کەسانەی مێژووی بەرزی کۆلیسترۆڵ لە خێزانەکەیانە هەیە .

ڕێژەکان بەم شێوەیە بۆ کۆلیسترۆڵی گشتی :

1- خوار 200mg/dl ئاساییە.

2- ڕێژەی خوار بەرزە کۆلیستڕۆڵ {200 -239} کە پێویستە شیوازی ژیان و خواردن یان بگۆرن.

3- بەرزە کۆلیستڕۆڵ : سەرو 240mg/dl .

پێویستە ئەوە بڵێن ڕێژەکان بە پێی تەمەن و بۆماوەی خێزانی دەگۆڕێت و پێویستە پزیشکی پسپۆر بڕیاری لەسەر بدات.

هۆکارەکانی بەرزی کۆلیستڕۆڵ چیە ؟

1- خوگرتن بە خواردنانەی کە چەورییان زۆرەو زیادە ڕەوویکردن تێیدا.

2- کەمی جوڵەو ئەنجام نەدانی چالاکی وەرزشی .

3- جگەرە کێشان ، بە تایبەت لە ئافرەتانا کە ڕێژەی کۆلیسترۆڵی خراپ LDL زیاددەکات و ڕێژەی کۆلیسترۆڵی باش HDL کەم دەکات .

 مەترسی بەرزەی کۆلیسترۆڵ لە ئەگەری چارە سەر نەکردنی ؟

پێش وەڵامی ئەم پرسیارە دەبێت ئەوە بڵێین کە چارەسەر بەردەستەوە بەباشی نەخۆشییەکە چارەدەبێت بەمەرجێک پشکنینی پیش وەختە بکەین.

زۆری کۆلیسترۆڵ و بەکارنەهێنانی لە لایەن جەستەوە بەتایبەت چڕی نزم LDL ، دەبێتە هۆی نیشتنی لەناو دیواری بۆرییەکانی خوێن و تەسکبونەوە و گیرانی بە دوادا دێت کە دەبێتە هۆی نەگەیشتنی خوێن بەو بەشانەی جەستە بۆنمونە لە دڵدا کە لەواەنەیە جەڵدەی دڵ دروست کات و ئەو شتانەی ئەگەری بەرزی کۆلیسترۆڵ زیاد دەکەن وەک

تەمەن ، کێشی زیادە ، بۆماوەیی.

چارەسەر :

دەرمان : گروپی statin لەگەڵ گۆڕینی بڕو جۆری خۆراک و وەرزشکردن کە دەبێت ئەم چارەسەرانەی لەژێر چاودێری و ڕێنمای پزیشک پسپۆڕ و دەرمانسازدا وەربگیرێت.